De vrouwen aan wie ik 's nachts denk - Mia Kankimäki

Best wel een spannende boektitel, de vrouwen aan wie ik ’s nachts denk. Maar dit is niet wat je wellicht zou denken. Dit is een reisboek over vrouwen en het heeft helemaal niets met seks te maken. De drieënveertig jarige auteur dacht jarenlang ’s nachts aan vrouwen, tijdens slapeloze nachten waarin ze “het gevoel had dat het uur van de wolf nooit eindigde.” Ze dacht aan vrouwen die haar inspireerden, die grenzen verlegden, die dingen deden die niet van hen werden verwacht. De auteur beschrijft de levens, de reizen, de keuzes, van tien van deze nachtvrouwen, haar beschermengelen, haar voorbeelden. En ze reist in de voetsporen van enkele van deze vrouwen naar Tanzania, Japan, Italië, Frankrijk.

Het geslaagde resultaat is een boeiende combinatie van biografie en reisverhaal. De nachtvrouwen zijn genummerd één tot tien. Nachtvrouw één is de vroeg-twintigste eeuwse Karen Blixen (die van Out of Africa), nachtvrouwen twee tot en met zes zijn negentiende-eeuwse ontdekkingsreizigers, nachtvrouwen zeven, acht en negen zijn Italiaanse renaissance- en barok-kunstenaars en nachtvrouw tien is de hedendaagse Japanse kunstenaar Yayoi Kusama. Geen saaie vrouwen, geen standaard-carrières, geen volgzame types. De auteur geeft ons een inkijkje in haar eigen twijfels en trekt lessen uit de ervaringen van haar nachtvrouwen, positieve en negatieve ervaringen. Dat geeft een derde dimensie aan deze verhalen, het zijn niet slechts reisverhalen en biografieën, de auteur neemt ons ook mee naar haar eigen leven, haar angsten, haar onzekerheden. Mooie combinatie.

Het is literaire non-fictie en daardoor weet je nooit of alles echt zo is gegaan zoals het is opgeschreven. En dat is goed, dat biedt mij de mogelijkheid om na te denken over waar ik zelf sta in het leven. Dat voelt niet altijd helemaal gemakkelijk, vooral omdat dit verhalen van en over vrouwen zijn. Als mannelijke lezer voel ik me van tijd een buitenstaander, iemand voor wie dit niet is geschreven en die zich er eigenlijk niet mee zou moeten bemoeien. Maar is dat erg? Ik denk het niet. Het leert me in elk geval dat er zoiets als een vrouwelijk perspectief bestaat, waarin zaken anders worden belicht dan ik eerder dacht. En van dat besef kan een mens (dus ook een man) niet slechter worden, toch.

De verhalen zijn met humor en veel relativering geschreven en worden goed verteld. Het leest vlot weg. Bij het lezen was Google Maps nooit buiten handbereik. Wikipedia had ik nodig om het bijbelverhaal van Judith en Holophernes te begrijpen.

Tot slot was ik aangenaam verrast toen bleek dat de nummer één-positie in de top 3 van slechte inpakkers toegekend is aan Alexandrine Tinne, de puissant rijke Haagse aristocrate, die in 1862 op haar zesentwintigste op zoek ging naar de bronnen van de Nijl. Enkele jaren geleden wijdde het Haags Historisch Museum een interessante expositie aan haar, waar ik met plezier aan terugdenk. Geen nachtvrouw, maar wel een buitengewoon geval.