Deaf, dumb and blind
1969 in muziek, aflevering 11
Een andere virtuoze Engelse gitarist was ook met een projectje bezig. Pete Townshend, de artistiek leider van de rockband The Who, had het in zijn hoofd gehaald om een elpee te maken met liedjes rond één thema. Dat idee onstond zo ergens in 1967. Het jaar daarvoor had hij zoiets al op kleine schaal gedaan, met A Quick One, While He's Away, eigenlijk niet meer dan een medley van zes songs, in totaal iets meer dan negen minuten. Maar deze keer moest het dus een serieus compleet album worden. Nou, Pete heeft het geweten! Zes maanden in de studio, van september 1968 tot maart 1969.
Drieëntwintig (!) nieuwe composities van Townshend en één eigen interpretatie van een blues-traditional van Sonny Boy Williamson, Eyesight to the Blind (the Hawker). En niet van die eenvoudige liedjes, nee, ingewikkelde songstructuren, veel verschillende instrumenten, variaties in ritme. En dan moesten de teksten van de liedjes ook nog een beetje samenhangend verhaal vormen. Ga er maar aan staan.
Want ondanks dat ze zo lang zo intensief aan de opnames hadden gewerkt (Entwhistle zou later verklaren dat hij die liedjes zo zat was dat hij nooit meer naar de elpee heeft willen luisteren), gingen ze op toernee. Om Tommy op de podia te spelen. In het Concertgebouw in Amsterdam, tijdens het Isle of Wight-festival, op Woodstock. Een zomer lang Tommy. Het was één van de hoogtepunten van Woodstock: de show begon diep in de nacht en precies op het moment dat Daltry See me, Feel me inzette kwam de zon op. Magisch moment. "As if God did our light show." Gelukkig vastgelegd in de film.
The Who - Tommy
Een andere virtuoze Engelse gitarist was ook met een projectje bezig. Pete Townshend, de artistiek leider van de rockband The Who, had het in zijn hoofd gehaald om een elpee te maken met liedjes rond één thema. Dat idee onstond zo ergens in 1967. Het jaar daarvoor had hij zoiets al op kleine schaal gedaan, met A Quick One, While He's Away, eigenlijk niet meer dan een medley van zes songs, in totaal iets meer dan negen minuten. Maar deze keer moest het dus een serieus compleet album worden. Nou, Pete heeft het geweten! Zes maanden in de studio, van september 1968 tot maart 1969.Drieëntwintig (!) nieuwe composities van Townshend en één eigen interpretatie van een blues-traditional van Sonny Boy Williamson, Eyesight to the Blind (the Hawker). En niet van die eenvoudige liedjes, nee, ingewikkelde songstructuren, veel verschillende instrumenten, variaties in ritme. En dan moesten de teksten van de liedjes ook nog een beetje samenhangend verhaal vormen. Ga er maar aan staan.
Legerkapitein Walker raakt vermist tijdens de Eerste Wereldoorlog. Vlak nadat zijn echtgenote dat te horen krijgt wordt haar zoon Tommy geboren. Een jaar of vier later staat de kapitein plotseling voor haar neus. Maar mevrouw Walker heeft inmiddels een nieuw vriendje. Dat gaat niet goed. De kapitein vermoordt dat vriendje, daarbij geholpen door zijn vrouw. De kleine Tommy ziet alles via een spiegel. De jongen krijgt te horen dat hij niets gehoord heeft, niets gezien heeft en nooit iets tegen iemand zal zeggen. Tommy is gehoorzaam: hij wordt doof, stom en blind. Traumaatje. Hij groeit op, wordt gepest, gepiepeld, mishandeld, misbruikt. Hij krijgt een lsd-kuurtje, maar dat helpt niets. Er is één lichtpuntje: hij blijkt ondanks zijn meervoudige handicap buitengewoon goed te kunnen flipperen. Hij komt uiteindelijk bij een psychiater terecht die vaststelt dat het allemaal psychisch is. Maar die kan hem niet beter maken. Tommy's moeder raakt ten einde raad en slaat uit frustratie een spiegel stuk. Et voilá, hij doet het weer! Zijn wonderbare genezing maakt van Tommy in één klap een cult-ster, een goeroe. Hij krijgt volgelingen, gaat prediken en sticht een "holiday camp" voor zijn enthousiaste fans. Maar dan eist hij van zijn volgelingen dat ze allemaal gaan flipperen. Hij bezweert hen dat het voor een diepere beleving noodzakelijk is dat ze doof, blind en stom zijn. En wanneer ten slotte de commerciële exploitatie van Tommy -door zijn familie- groteske vormen gaat aannemen, dan slaat de stemming om: de volgelingen gooien Tommy eruit. Aan het einde is Tommy helemaal alleen, verlaten door iedereen.Townshend en zijn bandmaatjes (zanger Roger Daltry, bassist John Entwhistle en drummer Keith Moon) gingen eraan staan. Het leverde een dubbelelpee op, Tommy. Tommy staat te boek als de eerste rock-opera. Erg succesvol. De drie singles, Pinball Wizard, I'm Free en See me, Feel me, deden het erg goed. En de elpee zelf ook.
Want ondanks dat ze zo lang zo intensief aan de opnames hadden gewerkt (Entwhistle zou later verklaren dat hij die liedjes zo zat was dat hij nooit meer naar de elpee heeft willen luisteren), gingen ze op toernee. Om Tommy op de podia te spelen. In het Concertgebouw in Amsterdam, tijdens het Isle of Wight-festival, op Woodstock. Een zomer lang Tommy. Het was één van de hoogtepunten van Woodstock: de show begon diep in de nacht en precies op het moment dat Daltry See me, Feel me inzette kwam de zon op. Magisch moment. "As if God did our light show." Gelukkig vastgelegd in de film.
Reacties
Het volledige Concertgebouw concert is in 1969 opgenomen en uitgezonden.
Heel "toevallig" heb ik die opnamen in perfecte kwaliteit, geen MP3 maar non-compressed.
Laat even weten of je interesse hebt.
Gert