Het rijke roomse leven, iets ten zuiden van Sicilië

Weer terug van een ontspannende vakantie in Malta. We zullen het hier niet hebben over het weer en de stranden van de eilanden. Ook niet over het bijna ondoorgrondelijke openbaarvervoerssysteem, dat qua prijsstelling, netwerk en dienstregeling evenveel geheimen verbergt als er gaten en kuilen in het wegdek zitten. En we zullen bovendien de Maltezer horeca buiten beschouwing laten, immers, pizza en pasta kennen we allemaal en gestoofde konijn past natuurlijk niet op het menu van een Lepus Europaeus. Hierbij maken we dan wel één uitzondering: havenrestaurant Café de Paris in Marsaxlokk serveerde mij de lekkerste zeebaars die ik ooit gegeten heb. "Seabass, very fresh, very good choice"; 's morgens spartelde hij nog vrolijk rond.

droom	schrikbeeld	schrikbeeld	droom

Wat overweldigend aanwezig is in de Maltese cultuur en tegelijkertijd verborgen blijft voor de toerist is het religieuze leven van Malta. Iedereen op de eilanden is rooms-katholiek, met een ongekende toewijding en devotie. Christus is in iedere straat, in elke bus aanwezig. Zijn portret siert menig lantaarnpaal en bushokje. Veelkleurig verlichte Christusbeelden staan op menige heuveltop. Het geloof in de ene god van de timmerman, diens vader en hun geest, met zijn moeder is overal. Openlijk, uitbundig, zonder gêne, en oprecht. Anders dan bijvoorbeeld in andere katholieke landen als Spanje, Frankrijk en Italië, waar meer een sfeer is van dat het geloof iets is voor de kerk op zondag, en doordeweeks zien we wel.

Elk dorp heeft minstens één kerk, hoe klein het dorp ook is. Meestal een kerk met een koepel en twee klokkentorens, dat is zo'n beetje de bouwstijl die overal is gevolgd. En dat zijn dan niet van die lullig kleine koepeltjes, zoals die namaak-St. Pieter in Oudenbosch, nee, deze koepelkerken zijn gemaakt om gezien te worden. Voorbeeld: in Mosta staat, zo beweren althans de toeristenfolders, de kerk met de op twee na grootste koepel ter wereld (na de basiliek van St. Pieter in Rome en de kathedraal van St. Paul in Londen). Waarmee die in Mosta dus, ik noem maar wat, groter is dan de Santa Maria del Fiore in Florence of om iets dichter bij huis te blijven de koepel van de basiliek van St. Bavo in Haarlem. En Mosta is een stadje met net zoveel inwoners als laten we zeggen Noordwijkerhout. En die in Noordwijkerhout zijn toch ook allemaal katholiek.

Op het eilandje Gozo gaan ze nog een stapje verder. Daar heeft niet alleen elk dorp een eigen uit de kluiten gewassen koepelkerk, maar daar heeft tevens het eiland als geheel nog eens een eigen eilandkerk. De kerk van Ta' Pinu, een bedevaartsoord van internationale allure, op de plek waar de Maagd Maria in de loop van de twintigste eeuw meerdere mirakels heeft verricht. De eilandgemeenschap heeft tientallen jaren lang hutje bij mutje gelegd om een indrukwekkende basiliek te bouwen. De Maagd bleek zich met name te hebben toegelegd op het genezen van zieken, getuige die vele uitgestalde attributen als kunstbenen en looprekken die bij wijze van dank in de kerk zijn achtergelaten door gebruikers die deze niet meer nodig hadden. De imposante kerk staat niet in een dorp, maar ergens in het niks, op een vlak stuk grond tegen een heuvelhelling aan. Toen in 1990 de paus het eiland bezocht heeft hij in die kerk de mis opgedragen; de stoel waar Zijne Heiligheid bij die gelegenheid op heeft gezeten kan nog door elke bezoeker worden bewonderd en aanbeden zo deze dat wil.

Katholieken hebben een eigen symboliek, eeuwenoud. Iconografie. Ontwikkeld, ontstaan in een tijd dat het geschreven woord geen adequaat communicatiemiddel was omdat de mensen niet konden lezen of schrijven. Uit de middeleeuwen dus. Maar het aardige is dat die symbolentaal de tand des tijds heeft overleefd. Dus ook bij de twintigste eeuwse basiliek van Ta' Pinu staan beelden die iets te zeggen hebben. Alleen wát, tsja. Rond het grote voorterrein bij de kerk, op de vier hoeken van de enorme parkeerplaats, staan vier beelden. En de vraag is: wie stellen dit voor? Dat bleek een aardige puzzel voor een zonnige donderdagmiddag. Zelfs met de medewerking van George, onze enthousiaste lokale chauffeur kwamen we er niet helemaal uit.

St. Anna, met de nog jeugdige Maria? Of Bernadette van Lourdes?	Koning David, de psalmist met zijn lier	Mozes, met twee offerduiven in zijn hand	Antonius van Padua? Of St. Jozef?

Anyway, zo hadden we nog een leuke quizmiddag. Suggesties voor andere antwoorden zijn welkom.