IJskoud aan het zwembad

Jan Siebelink - Knielen op een bed violen (2005)

Soms lees je een boek dat je naar de keel grijpt en naar adem doet snakken, een boek waar je al lezend misselijk van wordt en dat je toch niet walgend terzijde schuift.

Zo'n boek is de roman Knielen op een bed violen. Ik heb het in twee rukken (gisteren ruk één, vandaag ruk twee) uitgelezen. Aan de rand van het zwembad op een ligstoel, schaars gekleed bij een lekker temperatuurtje van drieëndertig-klein-nulletje-C. En dit boek zorgde voor de benodigde verkoeling. Of moet ik schrijven verijzing? Want dat is het eigenlijk: een ijzingwekkend verhaal.

De roman beschrijft het leven van Hans Sievez en diens bijna levenslange zoektocht naar de ware bevinding van de leer van God. Hij belandt in een sektarisch milieu, helemaal aan de rechterkant van die stroming die we officieel kennen als de bevindelijk gereformeerden, maar die we in het dagelijkse spraakgebruik de zwartekousenkerk noemen. Staphorst, Wekerom, Katwijk, Tholen, dat werk dus, maar dan nog een graadje erger. Die sekte bestaat uit allerlei enge vieze mannetjes, onwelriekend, met de meest uiteenlopende lichamelijke gebreken. Die mannen tonen een schaamteloze liefdeloosheid, een hautain superioriteitsgevoel, een in mijn ogen volkomen misplaatste minachting voor de navolgers van wat zij een dwaalleer noemen. En het leven, het gezin en het bedrijf van Hans Sievez gaan eraan kapot. Zijn zoektocht naar het eeuwige zieleheil beheerst zijn leven, de sekte beheerst zijn dood. Bah. Wat staat dit ongelooflijk ver weg van mijn dagelijkse leven - wat kwellen deze mensen zich op een ongehoorde manier! Alles aan dit boek is koud, kil, verdord, somber. Onbegrijpelijk.

Siebelink heeft gezegd dat hij deze roman heeft geschreven om het geloof van zijn vader te kunnen begrijpen. Ik vraag me af of hem dit is gelukt. Ik snap er in elk geval geen jota van; maar het boek is knap geschreven. Anders zou ik het al na twintig bladzijden weer hebben dichtgeslagen. Walgelijk en fascinerend tegelijk. Een bijzondere roman.