Matje

In een steeds verder integrerend Europa gebeuren af en toe dingen waarbij je je afvraagt in welke eeuw we momenteel leven. Zo las ik zojuist dat de Nederlandse ambassadrice voor België op het matje is geroepen bij de Vlaamse minister-president Kris Peeters. Om tekst en uitleg te verschaffen over waarom Nederland het Scheldeverdrag niet uitvoert. En dat ze op het matje moet komen is volkomen terecht, want afspraak is afspraak, vind ik.

De haven van Antwerpen is natuurlijk afhankelijk van de doorvaartmogelijkheden op de Westerschelde. Want zonder die Westerschelde geen schepen, en zonder schepen geen haven. En laat die Westerschelde nu zowel aan de noordzijde (Walcheren, Zuid-Beveland) als aan de zuidzijde (Zeeuws-Vlaanderen) door Nederland stromen. Dat schept verplichtingen ten opzichte van onze zuiderburen. En het is een kwestie van fatsoen om die verplichtingen na te leven.

Het is op zich al een rariteit dat die zuidelijke oever Nederlands gebied is, en niet Vlaams. Een overblijfsel uit de periode van de Tachtigjarige Oorlog, toen de Staatse troepen onder leiding van Maurits dat stuk Vlaanderen op de Spanjaarden veroverden. En het dus nooit meer hebben teruggegeven. Net zoals het noordelijke deel van Brabant. Om het over het gedeelte van Limburg dat nu tot Nederland behoort maar niet te hebben. De agressieve verdedigingsdrift van de Republiek der Verenigde Nederlanden heeft Nederland aan de zuidgrens (en dus de noordgrens van België) opgezadeld met drie vreemde constructies: een gesplitst Vlaanderen, een gesplitst Brabant en een gesplitst Limburg.

En juist nu, in een periode dat we in Europa eindelijk zover komen dat we de onderlinge internationale problemen proberen op te lossen in een steeds effectiever samenwerkingsverband, nu dit weer: Nederland en Vlaanderen maken afspraken over het beheer van de Westerschelde, en dan komt Nederland die afspraken niet na; schande!

Opvallend is overigens wel dat dit punt in België op gewestelijk niveau (Vlaanderen dus) wordt bestuurd, en niet op federaal niveau. Langzaamaan bekruipt me het gevoel dat de integratie van Europa, waarbij dus steeds meer beleid op een hoger niveau tot stand komt, hand in hand blijkt te gaan met de een of andere vorm van decentralisatie, waarbij weer andere beleid juist weer dichter bij de basis komt te liggen. Niet alleen het rookbeleid in de café's in Passau, maar dus ook de belangen van de Antwerpse haven. Centralisatie en decentralisatie tegelijkertijd.

In Nederland snappen we dat nog niet. Gemeenteraden achten we geen knip voor de neus waard, Provinciale Staten zijn uit de tijd en volstrekt overbodig. En ons nationale Parlement is bevolkt met zakkenvullers en nietsnutten. Om van die profiteurs in Brussel en Straatsburg maar te zwijgen. Het lijkt erop dat "de" Nederlander van mening is dat hij helemaal geen openbaar bestuur nodig heeft: "Je hebt er helemaal niks aan, ze zitten daar alleen voor der eigen. Ik regel me zakies wel zelf, als het erop aankomt."

De Nederlandse ambassadrice zal wel iets hebben gestameld over een vergunning en het milieu en de Raad van State en zo. En dat zij er ook allemaal niks aan kan doen. En dat ze het ook liever anders had gezien. "Maar ja, Nederland is een rechtsstaat en dus kunnen we niet anders." Nogmaals: schande!

Ik wil niet zover gaan om ervoor te pleiten om Zeeuws-Vlaanderen, Noord-Brabant en Limburg over te dragen aan België. Maar waarom niet eigenlijk? Het zou in elk geval het vergelijkbare Vlaams-Nederlandse dispuut over de IJzeren Rijn direct al oplossen.