Ik speel de bas

In het najaar van 1973, ik was zestien jaar en zat in 4-VWO op het Fioretti College in Lisse, leerde ik basgitaar spelen. Ik had al een paar jaar les op de klassieke en Spaanse gitaar achter de rug, toen ik werd gevraagd om mee te spelen in het jongerenorkest dat iedere maand een zogeheten "beatmis" verzorgde in de St. Agathakerk in Lisse. Het orkest stond onder de bezielende leiding van pater Grol, die mij de beginselen van de basgitaar bijbracht. Waarvoor alsnog mijn welgemeende, hartelijke en eeuwige dank.

In eerste instantie speelde ik op een geleende bas, eigendom van de parochie (!?). Het jaar daarop kocht ik mijn eigen bas, van het tijdens de zomervakantie verdiende geld. Ik had mijn oog laten vallen op een zwart-witte Ibanez, een fraaie imitatie Fender Telecaster. En die heb ik dus nog steeds.

Ik luister naar muziek door de oren van een bassist. Dat is fundamenteel anders dan hoe niet-bassisten naar muziek luisteren, heb ik gemerkt. Wat ik als eerste hoor in een liedje is het basritme, het akkoordenschema en de basloopjes. Dat gaat automatisch, ik moet mezelf er speciaal toe zetten om naar de andere instrumenten te luisteren. Om nog maar te zwijgen van de drums: daarvan hoor ik in eerste instantie alleen de snare.

Je hebt bassisten en bassisten. Zelfs binnen de popmuziek heb je heel veel verschillende soorten en stijlen. Ik maak graag onderscheid in drie soorten bassisten.

Zo zijn daar de basvirtuozen. Technisch perfect, vingervlug, slappend met rechterduim en -wijsvinger doen ze de lage tonen uit de speakers spetteren. Mark King (Level 42) en John Entwistle (The Who) zijn daar de beste voorbeelden van. Geweldige muzikanten. Veruit de grootste categorie betreft de bassisten die zich er toe beperken een stevige ritmebasis onder de melodielijn te leggen. Gewoon rechttoe-rechtaan, zonder franje, nooit op de voorgrond. Je hoort ze overal. Roger Waters (Pink Floyd), Garry Talent (E-Street Band), Billy Talbott (Crazy Horse) en Rinus Gerritsen (Golden Earring) zijn voor mij de kampioenen van deze stijl. Mijn persoonlijke helden zijn echter die bassisten die met hun instrument iets extra's kunnen toevoegen aan zowel de melodie als de harmonie van een lied. Die verrassende melodielijnen toevoegen aan een stevige ritmebasis. Gail Ann Dorsey is zo iemand. Een lust voor mijn oor. In Nederland kennen we Henny Vrienten (Doe Maar). Maar de meester in dit genre, je zou zelfs kunnen zeggen de uitvinder van deze basstijl is Sir Paul McCartney (foto). Probeer bijvoorbeeld eens met de oren van een bassist te luisteren naar "Something". Amateur Hour Ik ben maar een prutser. Enthousiast, maar zeer beperkt in mijn techniek. Ik ben verre van virtuoos en ik ontbeer de muzikale talenten om ook maar te proberen wat Dorsey, Vrienten en McCartney kunnen. Maar dat wil niet zeggen dat ik niet met veel plezier nog regelmatig de basgitaar ter hand neem.