Bavianentaal

Je zou een baviaan een multiple-choicetest kunnen laten maken. Grote kans dat de aap een aantal vragen goed beantwoordt. Niet omdat het beest de antwoorden kent, maar gewoon toeval. Je zou zo'n experiment ook nog verder door kunnen trekken. Wat zou er kunnen gebeuren wanneer je een baviaan achter een schrijfmachine zet en hem op de knoppen laat drukken?

Felix legt in zijn reageerbuisartikel over Taalbouwstenen uit dat taal in principe onbegrensd is, hoewel het is opgebouwd uit elementaire bouwstenen: letters. Geef de baviaan de beschikking over de bouwstenen (de knoppen van de schrijfmachine), en de mogelijkheid bestaat dat hij na een tijdje met deze bouwstenen een Hamlet heeft geschreven. Toegegeven, de kans is niet erg groot, maar het kán wel.

Om een voorbeeld te geven kunnen we proberen uit te rekenen hoe groot de kans is op "ik ben een baviaan." als de eerste tekens. Negentien bouwstenen:

• vijftien letters
• drie spaties
• één punt

Ik ga er maar even van uit dat we de baviaan een toetsenbord hebben gegeven waarop hij kan kiezen uit vijftig toetsen: 26 letters, 10 cijfers, 13 leestekens en 1 spatie. Alle toetsen zijn evengroot.

De aap zal zomaar op toetsen gaan drukken, in een willekeurige volgorde. De kans op de openingstekst "ik ben een baviaan." bedraagt dan 1 op 50 tot de 19e macht: 0,000000000000000000000000000000524288. Ik bedoel maar, de kans is niet groot, maar het kan wel. En realiseer je goed: tussen alle ingetikte reeksen zal ook ergens "i am a baboon." staan. Dat tellen we dan fout, maar is het dat wel?

Toeval is een vreemd verschijnsel. Taal is toeval.