Over Philly Dogs en andere rariteiten

David Bowie staat bekend als 'de kameleon' van de rockmuziek. Die bijnaam heeft hij verdiend door vele malen van uiterlijk, stijl, genre te veranderen. Vaak juist op een hoogtepunt van succes. Zo'n stijlbreuk vond plaats in het najaar van 1974. En aan die stijlbreuk hebben we het prachtige album "Young Americans" te danken.

Diamond Dogs

Het jaar 1974 stond wat Bowie betreft in het teken van de Diamond Dogs. In februari bivakkeerde hij enige tijd in Hilversum om de opnames van het gelijknamige album af te ronden. Hij kwam nog even bij Top-Pop langs om, getooid met een ooglapje, Rebel Rebel te playbacken. In april kwam het album uit, en direct daarna begon hij in New York met de voorbereidingen van een Noord-Amerikaanse tournee, de Diamond Dogs-tour. Veel theater, dansers, grote decors. Heel erg rock 'n roll. Van 14 juni (Montreal) tot 20 juli (New York), bijna veertig shows, door de mid-west, door het zuiden en langs de oostkust van de VS. Van een show in Philadelphia werden opnames gemaakt voor een live-album (David Live). Er was een pauze van een paar weken ingelast, en vanaf 2 september zou de tournee weer verder gaan, beginnend aan de westkust, dan weer terug naar het oosten. De tour zou eindigen op 1 december in Atlanta. Opnieuw meer dan veertig dates.

Philadelphia

De pauze in het schema, gedurende de maand augustus, bleek van groot belang. Bowie gebruikte die pauze niet voor een vakantie of zo, nee, hij had gedurende die maand de Sigma Sound Studio in Philadelphia afgehuurd. Hij was in Amerika en wilde muziek maken die hij zelf leuk vond: soulmuziek. Hij verzamelde een groep nieuwe muzikanten, zangers en zangeressen om zich heen, en sloot zich met een schoenendoos cocaine op in de studio. Niks rock 'n roll, geen extravaganza, geen scheurende gitaren. Geen futuristische doemscenario's, geen wham-bam-thank-you-mam. Een lijkbleek, broodmager Engels jongetje dat zwarte muziek maakt. Soul. Plastic soul, zoals hij het zelf later zou noemen.

Tijdens de studiosessies kwam Bruce Springsteen nog even binnenvallen. En wist niet goed wat hij moest denken van Bowie's versie van zijn eigen 'It's Hard to be a Saint in the City".

Philly Dogs

Bij de herstart van de tournee wilde hij de nieuwe liedjes natuurlijk ook spelen. Het tourmanagement dacht daar anders over. En de muzikanten ook. Bowie zette zijn zin door. Met nieuwe muzikanten en een nieuwe setlist werd het tweede gedeelte van de tour afgewerkt. Het onvoorbereide publiek was niet onverdeeld enthousiast. Logisch. Wanneer je komt voor een rock 'n roll show die zijn weerga niet zou kennen, en je krijgt wat anders voorgeschoteld, dan ben je op zijn zachtst gezegd verrast. Deze "Philly Dogs"-tour werd door de pers neergesabeld.

Op 2 november was Bowie te gast bij Dick Cavett's Wide World of Entertainment. Drie prima liedjes ('Footstompin', '1984' en 'Young Americans'). David zelf zag er afgrijselijk uit. Onverstaanbare eenlettergrepige antwoorden, af en toe bijna agressief reagerend op Cavett's vragen. Hij zat onafgebroken met een zwarte wandelstok op de grond te tikken. En telkens die neus ophalen. Snif, snif. "It was herrendous," zou hij twintig jaar later verklaren. "I had no idea were I was, I couldn't hear the questions. To this day, I don't know if I bothered answering them. I was so out of my gourd."

John Lennon

In januari loopt Bowie in New York John Lennon tegen het lijf. Bowie vraagt Lennon of hij zin heeft om samen wat in de studio te doen. Two Englishmen in New York. In de Record Plant-studio's nemen ze vlug twee liedjes op: Lennon's Across the Universe en een op de gitaarriff van Footstompin' gebaseerde nieuwe song: Fame. Beide liedjes krijgen een plekje op Bowie's nieuwe album, Young Americans. Daarvoor moeten dus op het laatste moment Who Can I Be Now? en It's Gonna Be Me wijken. Visconti zit dan al in Londen om de eindmix te maken. In maart komt het album uit.

Young Americans

Het werd Bowie's grote doorbraak in de VS. Lovende recensies. Hoge verkoopcijfers. De single Fame was daar zijn eerste #1-hit. In Engeland en Nederland waren de reacties minder enthousiast. Sommigen vonden het maar niks, slechts een enkeling vond het prachtig. Tot op de dag van vandaag verdeelt het de Bowie-fans langs een duidelijke scheidslijn. Is het een mislukt pretentieus project van een namaakneger, van een artiest wiens talenten ergens anders liggen, van een Engelse zanger die breed commercieel succes in Amerika nastreeft? Of is het een geslaagde demonstratie van een buitengewoon veelzijdige artiest, die ons onder deplorabele omstandigheden wonderschone muziek voorschotelt? Waar het op neer komt is je geloof in de authenticiteit; is het echt of is het gemaakt?

Ik behoor tot het kamp liefhebbers. Ik koester de warmste herinneringen aan het album. In het voorjaar van 1975 deed ik mijn vwo-eindexamen. En aan het einde van die lange warme zomer ging ik op een kamer wonen, in Amsterdam. Ik weet nog goed, die eerste zondagmiddag op mijn eigen kamer, in de grote stad. Warm, balkondeuren open, de klanken van Young Americans op mijn pickup overstemmen de buitengeluiden van de Eerste Van Swindenstraat. Sweet memories. Het leven lacht me toe. All you've got to do is win.