It was forty years ago today

Deze week is het veertig jaar geleden dat de Beatles' Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band verscheen. Op 1 juni 1967 lag dat album in de winkels. Zoals we daar nu tegenaan kijken heeft dat album de popmuziek grondig veranderd. Althans, dat is een vrij algemeen gedeelde mening: juni 1967 was het begin van het tijdperk dat we nu de "classic rock"-periode noemen.

Wat maakt Sgt. Pepper's nu zo bijzonder? Eerlijkgezegd, ik zou het niet weten. Als liedjesverzameling waren er andere, sterkere Beatles-albums (Revolver, Rubber Soul). Voor de hits? Nou nee, die staan er niet op. Revolutionaire opname- of productietechnieken? Ook niet echt.

Sgt. Pepper''s is zo speciaal denk ik, omdat het zo'n ijzersterk tijdsbeeld weergeeft. Het album is een icoon van de jaren zestig. Het boegbeeld van de jonge generatie van toen, optimistisch, zelfverzekerd, revolutionair, vrij. En dankzij de media was dat eigenlijk voor het eerst een generatie waarin wereldwijd dezelfde thema's speelden, zowel in Amerika als in West-Europa. Daar komt dan nog bij dat in diezelfde periode in 1967 drie Amerikaanse groepen zeer succesvol debuteerden met elpee's: de Doors, de Velvet Underground en Jefferson Airplane. De Summer of Love was geboren.

Sgt. Pepper's is voor velen een inspiratiebron geweest. De Rolling Stones hebben ook geprobeerd om een dergelijk album te maken: hun Their Satanic Majesties Request. Zowel artistiek als commercieel een jammerlijk mislukt project. In Amerika maakte Arthur Lee met zijn band Love het album Forever Changes in dezelfde stijl als de Beatles. Dat was artistiek wel geslaagd, maar verkocht helemaal niet. En ook in Amerika flipte Brian Wilson totaal tijdens het maken van zijn Smile. Met tekstschrijver Van Dyke Parks werkt hij aan de opvolger van Pet Sounds, wanneer de Beatles met Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band komen. De wereldvreemde, gevoelige, op LSD-levende strandjongen kan het allemaal niet meer bevatten, met als gevolg dat het ambitieuze Smile-project strandt en Brian niet veel later officieel gek wordt verklaard.

Sgt. Pepper's markeert het begin van een periode in de popmuziek waarin niet langer liedjes centraal staan, maar albums. Het gaat vanaf dan niet meer zozeer om het maken van top-40-muziek, hits, maar elpee's worden belangrijk. Daar liggen natuurlijk ook economische motieven aan ten grondslag: aan een verkochte elpee verdient de platenmaatschappij meer dan aan een verkochte single. En het muziek kopende jonge publiek had voor het eerst geld te verteren. Popmuziek werd kassa! Succesvolle popmuzikanten konden rijk worden.

Sgt. Pepper's staat altijd hoog in allerlei "beste albums ooit"-lijstjes. Wat mij betreft op basis van het album zelf niet helemaal terecht. Maar wanneer we "beste" vervangen door "belangrijkste" of "meest invloedrijke", dan kan ik daar helemaal vrede mee hebben.